معرفت شناسی ایمان دینی در نهج البلاغه و تفسیر المیزان
Authors
abstract
ایمان موضوعی پرسابقه در کلام و اندیشه دینی است، که قدمتی به تاریخ ادیان دارد. از آن جا که پیروان هر دینی خود را مؤمن میخوانند، رستگاری و سعادت را در سایه ایمان مییابند. امروزه، سخن از ایمان در مباحث معرفت شناختی جایگاه خود را دارد و با نگاه ویژهای بدان پرداخته میشود؛ از این رو دانشمندان معاصر به دنبال تحلیل ماهیت ایمان، به تعریف ایمان، سنخ، متعلق، آثار ایمان و تعیین رابطه آن با عقل، عمل و ... پرداخته اند. تعیین دقیق ماهیت ایمان دینی می تواند نقش آن را در تشکیل معرفت دینی نشان دهد. در این پژوهش با تکیه بر نهج البلاغه، دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع) را درباره مؤلفههای یاد شده، تحلیل کرده و دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان را با آن مقایسه نمودهایم. به نظر می رسد، بسیاری از نقطه نظرهای علمی ایشان بر قرآن و نهج البلاغه مبتنی است. البته علامه طباطبایی در ارائه دیدگاه های خود، نگاه علمی و فلسفیاش را با بسط و گسترش بیشتری ارائه میدهد. از نتایج به دست آمده این است که ایمان از سنخ و نوع باور است؛ اما باوری که در قلب انسان چنان جای گرفته که باعث می شود مؤمن به لوازم آن التزام عملی پیدا کند.
similar resources
روش شناسی تفسیر المیزان
شناسایى مبانى و اصول روش تفسیرى "المیزان است. روش تفسیرى المیزان تفسیر قرآن به قرآن است که پشتوانه قرآنى و روایتى دارد و از تحمیل پیش فرضها بر قرآن مصون مىباشد. این روش نتایج چشمگیرى را به بار آورده که نمونههاى آن، فهم محتواى آیه، تحلیل واژگان، ابهامزدایى و حل ناهمسازىهاى ظاهرى با قرآن است. علامه از میان سه روش رایج تفسیرى، روش تفسیر قرآن در پرتو قرآن و سنت (در صورت امکان( را برمىگز...
full textمعناشناسی ایمان در تفسیر المیزان و مفاتیح الغیب
این نوشتار نگاهى مقایسه اى به معناشناسى، «ایمان»، در نظرگاه فخررازى و علامه طباطبایى دارد. در نگاه فخررازى، «ایمان» تصدیق قلبى است و عمل و اقرار تمام یا جزء ایمان نیست، زیرا مراد از این «الکبیر» تعریف ایمان به معرفت شایسته نیست، زیرا مراد از این معرفت همان تصدیق منطقى است نه قلبى. در برابر فخر رازى، علامه «ایمان» را تصدیق مى شناسد و مراد ایشان از تصدیق همان اعتقاد و علم است که در اصطلاح تصدیق م...
full textمعرفت الله در نهج البلاغه
شناخت خداوند و اطلاع از اوصاف خداوند به اندازه توان بشری یکی از اموری است که در آموزههای دینی سفارش شده است و خداوند نیز راههایی را برای شناخت خود قرار داده است؛ بنابراین برای انسان قابلیت معرفت الهی وجود دارد و حتی از جایگاه بلندی هم در معرفت دینی برخوردار است. شناخت خداوند به دو گونه حصولی و حضوری قابل تصویر است. انسان میتواند نسبت به ذات و صفات خداوند، شناخت حضوری داشته باشد؛ اما علم حصول...
full textتاثیر گناه بر معرفت دینی در نهج البلاغه
از جمله مسائلی که امروزه در حوزه ی معرفت شناسی مطرح است،مساله ی تاثیرعوامل غیر معرفتی و از جمله ی آن ها گناه بر معرفت است. اعتقاد به تاثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت را می توان در طول تاریخ در آثار بسیاری از دانشمندان نظیر بیکن ،هابز،هیوم و… مشاهده نمود.این مساله مبتنی بر اعتقاد به چند ساحتی بودن وجود انسان است. قرآن کریم نفس انسان را دارای مراتب مختلف دانسته و وجود ساحاتی چون اراده ،عواطف و معر...
15 صفحه اولمعرفت کشفی در نهج البلاغه
معرفت مجموعه آگاهی های آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفت های عرفانی که ورای حیث التفاتی اند؛ معرفت های آدمی یا حسی اند و یا مفهومی؛ اما دسته ای از معارف وجود دارند که از آنها می توان با عنوان معرفت های کشفی یاد کرد که بدون توجه به حیث التفاتی و بدون داشتن مصداقی در درون و بیرون، تحقق می یابند که همان معرفت های عرفانی اند. در این مقاله سعی شده است کمّ و کی...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)Publisher: دانشگاه بوعلی سینا
ISSN 2345-5233
volume 2
issue 7 2014
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023